Υποχρεωτικό
Θεατρικές Πρακτικές: Εισαγωγικά Στοιχεία
- ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
-
Τα μαθησιακά αποτελέσματα για τον φοιτητή/τρια που αξιολογείται επιτυχώς στο μάθημα, περιλαμβάνουν τα εξής επίπεδα μάθησης
1. Τη γνώση
- γνώση της διάκρισης ανάμεσα στην αναλυτική σκέψη και την λειτουργία του τυχαίου στη δουλειά του ηθοποιού στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Επίσης, με βάση συγκεκριμένα παραδείγματα από κινηματογραφικές σκηνές, ο φοιτητής/τρια κατανοεί τις διαφορές ανάμεσα στη φύση της δουλειάς του ηθοποιού στα δύο μέσα, ως προς τη χρονικότητα, το χώρο και τη λειτουργία εκφραστικών εργαλείων όπως η φωνή, το πρόσωπο, το σώμα.
- εξοικείωση με την έννοια της θεατρικής σκηνής ως οριοθετημένου τόπου
- γνωρίζει τις βασικές κατευθύνσεις της μεθοδολογίας διδασκαλίας και εξάσκησης του θεατρικού ηθοποιού μέσα από την εξοικείωση με βασικές αρχές της υποκριτικής τέχνης και την ανασκόπηση απόψεων σημαντικών παιδαγωγών του θεάτρου (Στανισλάβσκι, Μέγιερχολντ, Γκροτόφσκι, Μπρουκ, Όιντα, Μπάρμπα κ.α.).
-γνωρίζει τις απαιτήσεις του επαγγέλματος του θεατρικού σκηνοθέτη, από την πρώτη επαφή με το δραματουργικό υλικό μέχρι την πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης.
- τα βασικά χαρακτηριστικά των συνθηκών συνεργασίας του σκηνοθέτη και του ηθοποιού με τους υπόλοιπους καλλιτεχνικούς συντελεστές ως προς την οργάνωση της πρόβας και τον σχεδιασμό της θεατρικής παράστασης2. Τις δεξιότητες
- ασκείται στις βασικές απαιτήσεις της σκηνικής παρουσίας μέσω ασκήσεων αυτοσχεδιασμού
-ασκείται στην σκηνική αφήγηση διαχειριζόμενος/η ένα δραματουργικό υλικό
- ασκείται σε εισαγωγικά εργαλεία της εκφοράς ενός τραγουδιού σε συνθήκες σκηνικής παρουσίασης
- ασκείται σε βασικά ζητούμενα αγωγής του θεατρικού λόγου.3. Τις ικανότητες
- Είναι σε θέση να διακρίνει, και να αξιολογεί τους βασικούς δραματουργικούς άξονες σε ευρεία και περιορισμένη κλίμακα (θεατρικό έργο – θεατρική σκηνή).
-Είναι σε θέση να αναγνωρίζει βασικά εργαλεία της τεχνικής προετοιμασίας του θεατρικού ηθοποιού (Training). - ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
-
● ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
● ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
● ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ
● ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ
● ΑΣΚΗΣΗ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗΣ - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
-
Το μάθημα συνδυάζει τη θεωρητική γνώση με στοιχεία καλλιτεχνικών εφαρμογών και έχει χαρακτήρα εισαγωγικό. Απευθύνεται στους φοιτητές/τριες του Τμήματος οι οποίοι επιθυμούν να αποκτήσουν γενικές γνώσεις σχετικά με όλες τις παραμέτρους της θεατρικής πρακτικής και συγκεκριμένα: α. την εξοικείωση με βασικά θεωρητικά ζητήματα γύρω από τη φύση της δουλειάς του ηθοποιού στο θέατρο σε σύγκριση με τα εκφραστικά του μέσα στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. β. την σχέση του σκηνοθέτη του θεάτρου με το δραματουργικό υλικό, από την δραματουργική ανάλυση μέχρι το σχεδιασμό των θεατρικών χαρακτήρων. γ. την εξοικείωση με βασικές αρχές της σημειολογίας της «σκηνικής γλώσσας», δ. την σκηνική αφήγηση, ε. τις βασικές αρχές οργάνωσης της θεατρικής πρόβας και της προετοιμασίας της θεατρικής παράστασης από τον/την σκηνοθέτη καθώς και το πλαίσιο συνεργασίας με τους καλλιτεχνικούς συντελεστές της παράστασης από την σκοπιά του σκηνοθέτη και του ηθοποιού και στ. την άσκηση σε βασικούς κανόνες αγωγής του θεατρικού λόγου καθώς και την προετοιμασία και θεατρική απόδοση ενός τραγουδιού.
Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 μαθήματα.
Τίτλος ενότητας
1. Ο ηθοποιός στο θέατρο και τον κινηματογράφο: βασικές έννοιες Ι. Η έκθεση, η αναλυτική σκέψη, η σωματικότητα και η συνθήκη του τυχαίου στη δουλειά του ηθοποιού.
2. Ο ηθοποιός στο θέατρο και τον κινηματογράφο: βασικές έννοιες: ΙΙ. Χώρος, χρονικότητα, αληθοφάνεια και σύμβαση. Η τηλεοπτική παρουσία του ηθοποιού. Παραδείγματα από κινηματογραφικές σκηνές.
3. Βασικές αρχές της σκηνικής παρουσίας. Σιωπηλή παρουσία και αντίδραση στα σκηνικά ερεθίσματα. Βασικές ασκήσεις αυτοσχεδιασμού (σε συνεργασία με την αποσπασμένη διδάσκουσα Ελένη Γεωργίου)
4. Βασικές αρχές της τεχνικής προετοιμασίας του θεατρικού ηθοποιού. Μια σύντομη Ιστορία του training.
(σε συνεργασία με την αποσπασμένη διδάσκουσα Ελένη Γεωργίου)
5. Ο σκηνοθέτης του θεάτρου: από την θεματική αφετηρία στην διαχείριση του δραματουργικού υλικού. (σε συνεργασία με την αποσπασμένη διδάσκουσα Ελένη Γεωργίου)
6. Ο σκηνοθέτης του θεάτρου: από το θεατρικό κείμενο στις σκηνικές δράσεις: η σκηνική αφήγηση: Ασκήσεις και Εφαρμογές
7. Ο σκηνοθέτης του θεάτρου: η οργάνωση της σκηνικής ζωής. Ασκήσεις πάνω σε οργάνωση σκηνικών δράσεων με αφετηρία αναφοράς, έργα κλασικών ζωγράφων. (Αναγέννηση, Φλαμανδοί ζωγράφοι κα.)
8. Σκηνοθέτης και ηθοποιός: η αλληλεξάρτηση των επαγγελμάτων που συμπράττουν για την θεατρική παράσταση, από την δραματουργική ανάλυση μέχρι την παραγωγή. (σε συνεργασία με την αποσπασμένη διδάσκουσα Ελένη Γεωργίου)
9. Σκηνοθέτης και ηθοποιός: από την πρώτη ανάγνωση στο «χτίσιμο» των χαρακτήρων: μια διαδικασία διάδρασης.
10. Το τραγούδι, ως συμπυκνωμένο συναίσθημα . Εφαρμογή και ασκήσεις Ι.
11. Το τραγούδι, ως συμπυκνωμένο συναίσθημα. Εφαρμογή και ασκήσεις ΙΙ
12. Ο ηθοποιός και το κείμενο: Θεωρία και Πράξη. Η «λεκτική δράση» επί σκηνής. Εισαγωγή στην αγωγή του θεατρικού λόγου Ι (σε συνεργασία με την αποσπασμένη διδάσκουσα Ελένη Γεωργίου)
13. Ο ηθοποιός και το κείμενο: Θεωρία και Πράξη. Η «λεκτική δράση» επί σκηνής. Εισαγωγή στην αγωγή του θεατρικού λόγου ΙΙ (σε συνεργασία με την αποσπασμένη διδάσκουσα Ελένη Γεωργίου) - ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
-
Δραστηριότητα
Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Καλλιτεχνικό εργαστήριο
44
Καλλιτεχνική δημιουργία - πρόβες προετοιμασίας ανάμεσα στα μαθήματα
52
Θεωρητική διδασκαλία
21
Σύνολο Μαθήματος
125
- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
-
Ο τελικός βαθμός αξιολόγησης προκύπτει από συνδυασμό της επίδοσης στη γραπτή εξέταση και τις σκηνικές εφαρμογές (50% το καθένα).
Ειδικότερα αξιολογούνται:1. Τελική ατομική και ομαδική παρουσίαση με τη μορφή πρακτικών σκηνικών εφαρμογών.
Η αξιολόγηση είναι ατομική και εξετάζει το βαθμό πληρότητας της καλλιτεχνικής κατάρτισης του φοιτητή βάσει των παρακάτω κριτηρίων:
1. Διαθεσιμότητα και εργατικότητα κατά τις πρόβες προετοιμασίας
2. Ικανότητα αφομοίωσης σκηνικών οδηγιών
3. Σκηνική διαχείριση λογοτεχνικού κειμένου
4. Σκηνικά αντανακλαστικά επικοινωνίας
5. Σκηνική διαχείριση συναισθηματικού φορτίου μέσω της ερμηνείας ενός τραγουδιού.Στα καλλιτεχνικά μαθήματα, ειδικά στους τομείς της Υποκριτικής και της Σκηνοθεσίας, τα κριτήρια αξιολόγησης τα κριτήρια εμπεριέχουν πάντοτε ένα βαθμό υποκειμενισμού. Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος αδικιών ή έντονου υποκειμενισμού, οι αξιολογήσεις και οι παρατηρήσεις γίνονται δημόσια κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Επίσης, στην αρχή του εξαμήνου οι φοιτητές πληροφορούνται τα ειδικά κριτήρια αξιολόγησης που ισχύουν για το συγκεκριμένο μάθημα.
2. Γραπτή εξέταση κατά την οποία αξιολογείται η θεωρητική κατάρτιση των φοιτητών πάνω σε βασικές αρχές της θεωρίας της Υποκριτικής τέχνης οι οποίες διδάχθηκαν στο μάθημα και περιέχονται στην προτεινόμενη βιβλιογραφία. Η εξεταστέα ύλη του μαθήματος γνωστοποιείται στους φοιτητές εγκαίρως.
Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές στην σελίδα του μαθήματος στο e-class.
- ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-
Αδάμου Χριστίνα (επιμ.), Ο ηθοποιός ανάμεσα στη σκηνή και την οθόνη, Αθήνα, Καστανιώτης, 2008.
Denis Bablet, Ιστορία σύγχρονης σκηνοθεσίας: 1ος τόμος: 1887-1914 (μτφ. Δαμιανός Κωνσταντινίδης), Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 2008.
Barba, E. & Savarese. N, Η Μυστική Τέχνη του Ηθοποιού, Αθήνα, Κοαν, 2008.
Braun, Ed. (2016) Meyerhold on Theater. London: Methuen.
Dusigne, J-F. (2002). Από το Θέατρο Τέχνης στην τέχνη του θεάτρου. Επιλογή και απόδοση: Μάγια Λυμπεροπούλου. Πάτρα: ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας.
Jacqueline Jomaron, Ιστορία σύγχρονης σκηνοθεσίας: 2ος τόμος: 1914-1940 (μτφ. Δαμιανός Κωνσταντινίδης), Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 2009.
Λεκόκ Ζακ, Το ποιητικό σώμα, Αθήνα, Κοάν, 2005.
Λεοντάρης Γιάννης, Κάτοικοι της σκηνής: λεκτικές δράσεις και άλλα εργαλεία ηθοποιών, Αθήνα, ύψιλον/βιβλία, 2024.
Λεοντάρης Γιάννης, Ναρκοπέδια της ανάγνωσης: όψεις της αναγνωστικής περιπέτειας στη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο και τη θεατρική παράσταση, Αθήνα, Ύψιλον/Βιβλία, 2021.
Μάμετ Ντέιβιντ, Προς τον ηθοποιό: αλήθειες και ψέματα, συμβουλές και αποτροπές, Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2001.
Μέγιερχολντ, Β. Ε.(1982). Κείμενα για το θέατρο (μετάφραση, επιμέλεια: Αντώνης Βογιάζος). Αθήνα: Ιθάκη.
Μουρ Σόνια, Το σύστημα Στανισλάβσκι: η επαγγελματική εκπαίδευση ενός ηθοποιού, (μτφ. Ανδρέας Τσάκας), Αθήνα, Παρασκήνιο, 2001.
Μπάρμπα Εουτζένιο, Το χάρτινο κανό: ένας οδηγός προς την θεατρική ανθρωπολογία, (μτφ. Κωνσταντίνος Θέμελης), Αθηνα, Δωδώνη, 2008.
Αν Μπόγκαρντ, Ένας σκηνοθέτης προετοιμάζεται, Αθήνα, εκδ. Παπακώστα, 2009.
Πίτερ Μπρουκ, Νήματα χρόνου, Αθήνα, Κοάν, 2001
Μπρουκ, Πίτερ, Η ανοιχτή πόρτα. Σκέψεις πάνω στην τέχνη του θεάτρου (μτφ. Μαρία Φραγκουλάκη), Αθήνα, Κοάν, 2007.
Novarina Valere, Γράμμα στους ηθοποιούς υπέρ Λουί Ντε Φινές, (μτφ. Βασίλης παπαβασιλείου, Αθήνα, Άγρα, 2003.
Ντιντερό Ντενί, Το παράδοξο με τον ηθοποιό, Πρόλογος Βασίλης Παπαβασιλείου, (µτφ.
Αιµίλιος Βέξης), Αθήνα, Πόλις, 1995.
Όιντα Γιόσι, Ο ακυβέρνητος ηθοποιός, (Πρόλογος Πήτερ Μπρουκ, μτφ Ελένη Παπαχριστοπούλου, Θοδωρής Τσαπακίδης), Αθήνα, Κοάν, 2001
Pezin Patrick (ed), Le livre des exercises a l’ usage des acteurs, Saussan, L’ Entretemps, 2002.
Στανισλάβσκι Κονσταντίν, Ένας ηθοποιός δημιουργείται, Αθήνα, Δαμιανός, 2013
Κονσταντίν Στανισλάφσκι, Η ζωή μου στην τέχνη (τ. Α-Β), (μτφ. Άγγελος Νίκας), Αθήνα, Γκόνης, 1980.
- URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS