Στόχοι: Σκοπός του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους φοιτητές να κατανοήσουν πώς συγκεκριμένοι φιλόσοφοι του 20ού αιώνα έχουν ερμηνεύσει το θέατρο καθώς και μια σειρά ζητημάτων θεατρικής παράστασης και αναπαράστασης. Οι φοιτητές θα εμβαθύνουν στο έργο φιλοσόφων όπως ο Σαρτρ, ο Ρικέρ και   ο   Ντερριντά,   και   θα   μελετήσουν   πρωτογενή   κείμενα-πηγές   αλλά   και   έργα   δευτερεύουσας
βιβλιογραφίας. Θα αποκτήσουν έτσι μια συγκροτημένη αντίληψη όσον αφορά σημαντικές σύγχρονες φιλοσοφικές προσεγγίσεις στο θέατρο, όπως αυτές του υπαρξισμού, της ερμηνευτικής και της αποδόμησης.
Μαθησιακά Αποτελέσματα: Με την επιτυχή ολοκλήρωση των μαθημάτων, οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
●    να γνωρίζουν ορισμένες βασικές εξελίξεις στη φιλοσοφία του θεάτρου κατά τη διάρκεια του 20ού αι.
●    να κατανοούν και να αξιολογούν τα επιχειρήματα των συγκεκριμένων φιλοσόφων και θεωρητικών που θα αναλύσουμε.
●    να εντοπίζουν άλλα θεματικά συναφή φιλοσοφικά αλλά και θεατρολογικά κείμενα, να τα κατανοούν αυτόνομα και να εμβαθύνουν σε αυτά.
●    να αποτιμούν και να συγκρίνουν μια σειρά επιχειρημάτων που διατυπώνονται σε τρέχουσες συζητήσεις αναφορικά με τη θεατρική επιστήμη και πρακτική.
●    να διαμορφώσουν οι ίδιοι μια τεκμηριωμένη άποψη και να τοποθετούνται κριτικά απέναντι σε θέσεις άλλων όσον αφορά ζητήματα θεάτρου εν γένει.

 

●    Προαγωγή της ικανότητας για ανάλυση και κατανόηση φιλοσοφικών εννοιών.
●    Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής, αναλυτικής και κριτικής σκέψης.
●    Διάλογος και εποικοδομητική διάδραση διδάσκοντος-διδασκομένου.
●    Αυτόνομη εργασία.
●    Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.
 

Σύντομη Περιγραφή Μαθήματος: Το μάθημα διερευνά σύγχρονες φιλοσοφικές προσεγγίσεις στη θεωρία αλλά και την πρακτική του θεάτρου. Δεδομένου ότι το θέατρο συνιστά μια μορφή τέχνης η οποία δεν μπορεί απλώς να εξισωθεί με άλλες καλλιτεχνικές μορφές όπως η ζωγραφική ή η ποίηση, σκοπός του μαθήματος είναι να αναδείξει τόσο ορισμένες διαστάσεις του θεάτρου που έχουν απασχολήσει τον σύγχρονο φιλοσοφικό στοχασμό, όσο και τρόπους με τους οποίους η θεωρητική σκέψη δύναται να διαυγάσει και να περιπλέξει τη θεατρική τέχνη σε επίπεδο κατανόησης και εμπειρίας. Η σχέση παράστασης και αναπαράστασης, το ανεπανάληπτο εδώ και τώρα του θεατρικού συμβάντος, η σχέση κειμένου και σκηνής, οι έννοιες της επιτελεστικότητας και της performance, η πρόσληψη και ο ρόλος του θεατή, οι μεταμορφώσεις του τραγικού στον 20ο αι. συνιστούν μοτίβα που έχουν γίνει αντικείμενο πραγμάτευσης από φιλοσόφους όπως ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ, ο Πωλ Ρικέρ, ο Ζακ Ντερριντά. Με αφορμή την εξέταση των φιλοσοφικών αυτών θεωριών, το μάθημα θα εστιάσει επίσης στο έργο σύγχρονων θεωρητικών και δραματουργών όπως ο Αντονέν Αρτώ και ο Αλμπέρ Καμύ, μεταξύ άλλων.
Η παρακολούθηση του μαθήματος είναι υποχρεωτική.
Το μάθημα αναπτύσσεται στις 13 ακόλουθες θεματικές ενότητες:
1. Εισαγωγή στην προβληματική του μαθήματος,    εννοιολογικές διευκρινίσεις.
2. Σαρτρ    (εισαγωγή    στην υπαρξιστική φιλοσοφία του Σαρτρ, υποκειμενικότητα και μοναξιά).
3. Σαρτρ    (ευθύνη,    πράξη    και ελευθερία, «είναι καθεαυτό» και
«είναι διεαυτό»).
4. Σαρτρ (η τραγικότητα της ύπαρξης και το σαρτρικό δράμα, σχολιασμός συγκεκριμένων έργων του Σαρτρ).
5. Σαρτρ (η άρνηση και το μηδέν στο σαρτρικό δράμα).
6. Ρικέρ (εισαγωγή στην ερμηνευτική φιλοσοφία του Ρικέρ, η ανθρώπινη περατότητα, το σφάλλειν και το κακό).
7. Ρικέρ    (κριτική    στον    σαρτρικό υπαρξισμό).
8. Ρικέρ (ερμηνείες και προσεγγίσεις της    αρχαίας    ελληνικής τραγωδίας).
9. Αρτώ (θεατρική σκηνή, κείμενο και συγγραφέας, ανατολικό και δυτικό θέατρο).
10. Αρτώ (το θέατρο της ωμότητας, υπονόμευση της αναπαράστασης και της μίμησης).
11. Ντερριντά (εισαγωγή στην αποδομητική σκέψη, αποδόμηση και αναπαράσταση).
12. Ντερριντά (ερμηνεία του θεάτρου της ωμότητας του Αρτώ).
13. Ντερριντά (η έννοια της αρχι- παράστασης, το θέατρο και το ιερό).
 

Δραστηριότητα

Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου

Διαλέξεις

39

ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

13

ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

20

Αυτοτελής μελέτη

53

Σύνολο Μαθήματος 

125

●    Γραπτή εξέταση (ερωτήσεις ανάπτυξης)

•    Χαρά Μπακονικόλα-Γεωργοπούλου, Το τραγικό, η τραγωδία και ο φιλόσοφος στον 20ο αι., Καρδαμίτσα, Αθήνα 1997.
•    Χαρά Μπακονικόλα-Γεωργοπούλου, Φιλοσοφία και Δραματουργία, Βιβλιογονία, Αθήνα 1991.
•    Αντονέν Αρτώ, Το θέατρο και το είδωλό του, μτφρ. Παύλος Μάτεσις, Δωδώνη, Αθήνα 1992.
•    Ζακ Ντεριντά, «Το θέατρο της ωμότητας και ο κλοιός της παράστασης», στο Η Γραφή και η διαφορά, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, Εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2003.
•    Karl Jaspers, Περί του τραγικού, μτφρ. Θ. Λουπασάκης, Έρασμος, Αθήνα 1990.
•    Max Scheler, Το φαινόμενο του τραγικού, μτφρ. Θ. Λουπασάκης, Έρασμος, Αθήνα 2005.
 

Εδώ βάζουμε το περιεχόμενο που έχουμε αντιγράψει